8.10.13

Το σινεμά του Edgar Allan Poe

 Ο Edgar Allan Poe γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1809 στη Βοστόνη και πέθανε στις 7 Οκτώβριου του 1849 στη Βαλτιμόρη, σε ηλικία μόλις 40 ετών. Άφησε πίσω του όμως μια σπουδαία λογοτεχνική και ποιητικά σκοτεινή κληρονομία.
Η βιογραφία του είναι γνωστή, αφού κυκλοφορούν αμέτρητα βιβλία για αυτή. Οι ιστορίες και τα ποιήματα του είναι ακόμα πιο γνωστά σε όλους όσους ασχολούνται με το είδος και όχι μόνο. Άλλωστε κανείς μπορεί να προμηθευτεί σε πολύ χαμηλές τιμές τα άπαντα του, συγκεντρωμένα σε ένα τόμο, από διάφορες εκδόσεις.
Ποια η χρησιμότητα αυτού του άρθρου λοιπόν; Η καταγραφή των σημαντικότερων ταινιών που έχουν βασιστεί σε έργα του Edgar Allan Poe από το 1931 έως το 1935 και από το 1960 έως το 1990 [δηλαδή οι δύο χρυσές περίοδοι (η πρώτη λόγω Universal και άλλων και η δεύτερη λόγω Roger Corman και άλλων]. Βάλτε λοιπόν ένα ποτήρι κόκκινο κρασί και ξεκινήστε την ανάγνωση, ώστε να μάθετε για τις μεταφορές αυτές.

Murders in the Rue Morgue (1932)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ο διαβολικός Mirakle [ο Bela Lugosi του Dracula (1931)] απαγάγει νεαρές κορασίδες, στις οποίες εισάγει αίμα πιθήκων (για να αποδείξει τη θεωρία του Δαρβίνου) αλλά αυτές δυστυχώς πεθαίνουν και τα πειράματα του πάνε στράφι.
Από τα χέρια του γιατρού προσπαθεί να σώσει την κοπέλα του [η Sidney Fox του Midnight (1934)] ο μαθητευόμενος επιστήμονας Pierre Dupin [ο Leon Ames του Peggy Sue Got Married (1986)].
Για εμένα η πρώτη άξια μεταφορά έργο του Poe, έρχεται δια σκηνοθεσίας Robert Florey [The Cocoanuts (1929)]. Το φιλμ αντιμετώπισε προβλήματα με τη λογοκρισία.

The Black Cat (1934)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Κατά τη διάρκεια του μήνα του μέλιτος τους στην Ουγγαρία, ο Peter [ο David Manners του Dracula (1931)] και η Joan [η Julie Bishop του Sands of Iwo Jima (1949)] συναντούν τον Vitus Werdegast [ο Bela Lugosi]. Σύντομα όλοι τους θα βρεθούν στο σπίτι του Hjalmar Poelzig [ο Boris Karloff του Frankenstein (1931)], όπου οι δύο άρχοντες του τρόμου θα αναμετρηθούν (εδώ συναντιούνται για πρώτη φορά στη μεγάλη οθόνη).
Ο σκηνοθέτης Edgar G. Ulmer [Detour (1945)] έχει παραδεχτεί πως η ταινία ελάχιστη σχέση έχει με το ομότιτλο έργο του Poe, αλλά ενδιαφέρει αυτό κανένα αφού το σενάριο είναι τόσο εκπληκτικό;
Άλλη μια ταινία (η εισπρακτικά πιο επιτυχημένη του studio Universal για τη χρονιά της) που αντιμετώπισε προβλήματα με τη λογοκρισία, η οποία ζήτησε περικοπές σε διάφορες χώρες, ενώ σε άλλες απαγορεύθηκε εντελώς.

The Raven (1935)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Η πικρή φιγούρα του γιατρού Richard Vollin [ο Bela Lugosi] σώζει μια κοπέλα [η Irene Ware του Gold Diggers of 1937 (1936)] έπειτα από ένα ατύχημα, αλλά η εμμονή του με τα έργα του Poe τον οδηγεί στο να τη φυλακίσει αυτή, τον αρραβωνιαστικό της [ο Lester Matthews του Mary Poppins (1964)] και τον πατέρα της [ο Samuel S. Hinds του Scarlet Street (1945)]. Σε αυτό το φιλμ του Lew Landers [The Return of the Vampire (1944)] εμφανίζεται και ο Boris Karloff.

House of Usher (1960)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Αφού ταξίδεψε πολύ ο Philip Winthrop [ο Mark Damon του Black Sabbath (1963)] φτάνει στο σπίτι του τίτλου για να δει την Madeline [η Myrna Fahey του Imitation of Life (1959)], εκεί θα συναντήσει αυτή και τον αδερφό της [ο Vincent Price που έβαψε τα μαλλιά του για να υποδυθεί τον ρόλο] βαριά άρρωστους.
Το φιλμ γυρίστηκε σε μόλις 15 μέρες και η σκηνή της πυρκαγιάς του επικού φινάλε χρησιμοποιήθηκε και σε άλλες ταινίες που έκανε μετέπειτα ο σκηνοθέτης Roger Corman [The Little Shop of Horrors (1960)] και έμεινε στην ιστορία του κινηματογράφου ως ο σπουδαιότερος δημιουργός ο οποίος έκανε adaptation έργων του Poe.

Pit and the Pendulum (1961)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ο Francis Barnard [ο John Kerr του South Pacific (1958)] πηγαίνει στο κάστρο του Nicholas Medina [ο θρύλος Vincent Price] για να βρει τη νεκρή του αδερφή [η scream queen Barbara Steele του Black Sunday (1960)].
Και αυτό το φιλμ του Roger Corman, γυρισμένο σε μόλις 15 μέρες, παρέχει χρώματα στους σουρεαλιστικούς τίτλους τέλους που αποτελούν την άψογη εξαγωγή.

Premature Burial (1962)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Η Kate Carrell [η Heather Angel του Alice in Wonderland (1951)] δεν γουστάρει, αλλά ο αδερφός της Guy Carrell [ο Ray Milland του Dial M for Murder (1954)] προσπαθεί να τα βρει με την Emily Gault Hazel Court του Omen III: The Final Conflict (1981)] και να ξεπεράσει τις φοβίες του που αντιστοιχούν με τον τίτλο.

Tales of Terror (1962)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Αυτή τη φορά ο σκηνοθέτης Roger Corman επέλεξε να παραδώσει τρεις ιστορίες τρόμου του Poe, με ένα σπουδαίο καστ [Vincent Price, Peter Lorre, Basil Rathbone κ.α.].

The Raven (1963)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ο κακός Scarabus [ο Boris Karloff] μετέτρεψε τον Adolphus Bedlo [ο Peter Lorre] στο πουλί του τίτλου, και ο καημένος ζητά βοήθεια από τον Erasmus Craven [ο Vincent Price].
Σε αυτό το φιλμ του σκηνοθέτη Roger Corman εμφανίζεται ακόμα και ο - νεαρός τότε - Jack Nicholson [τον οποίο η σημερινή γενιά γνωρίζει καλύτερα από το The Departed (2006)].

The Blancheville Monster (1963)
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία & Ισπανία.
Η Emily De Blancheville [η Ombretta Colli του Il pianeta errante (1966)] επιστρέφει στο σπίτι της μαζί με την φίλη της Alice [η Irán Eory του The Children of Sanchez (1978)] και τον αδερφό της δεύτερης John [ο Vanni Materassi του The Leopard (1963)], οι οποίοι μένουν έκπληκτοι με την απουσία των παλιών υπηρετών.
Μπορεί η σκηνοθεσία να είναι του Alberto De Martino [The Pumaman (1980)] αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο.

The Haunted Palace (1963)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ο Charles Dexter Ward [ο Vincent Price] κληρονομεί ένα σπίτι σε αυτό το φιλμ του Roger Corman το οποίο είναι βασισμένο σε ένα έργο του H.P. Lovecraft, αλλά οι executive producers (όπως πάντα Samuel Z. Arkoff & James H. Nicholson) αποφάσισαν να μην το ρισκάρουν οικονομικά και να δώσουν στη ταινία τον τίτλο ενός έργου του Poe. Ακόμη εμφανίζεται και ο Lon Chaney Jr..

The Masque of the Red Death (1964)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής & Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Vincent Price υποδύεται έναν σατανιστή σε αυτό το φιλμ του Roger Corman που του πήρε πέντε εβδομάδες για να γυρίσει. Εκπληκτικό αν σκεφτεί κανείς ότι συνήθιζε να παραδίδει ταινίες σε πέντε μέρες.

The Tomb of Ligeia (1964)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Verden Fell [ο Vincent Price] παντρεύετε την Rowena TrevanionElizabeth Shepherd του Damien: Omen II (1978)] που μοιάζει πολύ με την θαμμένη πρώην του. Αυτό είναι το τελευταίο φιλμ που έκανε βασισμένος σε έργο του Poe, ο Roger Corman από την καρέκλα του σκηνοθέτη.

Witchfinder General (1968)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο κυνηγός μαγισσών του τίτλου [ο Vincent Price τον οποίο θέλανε οι παραγωγοί, σε αντίθεση με τον σκηνοθέτη, ο οποίος ήθελε τον Donald Pleasence του The Great Escape (1963)] βρίσκει τον μπελά του όταν μαζί με τον συνεργάτη του John Stearne [ο Robert Russell του Bedazzled (1967)] έρχονται αντιμέτωποι με τον Richard Marshall [ο Ian Ogilvy του From Beyond the Grave (1974)]. Μπορεί η ταινία του σκηνοθέτη Michael Reeves [She Beast (1966)] να μην το αναφέρει στους τίτλους της αλλά είναι βασισμένη στο ποίημα The Conqueror Worm του Poe.

The Oblong Box (1969)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Julian Markham [ο Vincent Price] κρατά φυλακισμένο τον αδερφό του Edward [ο Alister Williamson του The Abominable Dr. Phibes (1971)] με όχι ιδιαίτερη επιτυχία. Σε αυτό το φιλμ του Gordon Hessler [ο οποίος αντικατέστησε τον Michael Reeves] πρωταγωνιστεί και ο Christopher Lee [τον οποίο η σημερινή γενιά γνωρίζει καλύτερα από το The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring (2001)].

An Evening of Edgar Allan Poe (1972)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Ο Vincent Price πρωταγωνιστεί σε τέσσερις μικρές ιστορίες του Edgar Allan Poe [The Tell Tale Heart, The Sphinx, The Cask of Amontillado και The Pit and the Pendulum] σε αυτή την πιο πιστή κινηματογραφική μεταφορά τους [σε σκηνοθεσία Kenneth Johnson], που θυμίζει θεατρικό μονόλογο.

Murders in the Rue Morgue (1971)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Καλός σκηνοθέτης (Gordon Hessler) & υπέροχο καστ [Jason Robards {Once Upon a Time in the West (1968)}, Herbert Lom {The Dead Zone (1983)}, Adolfo Celi {Danger: Diabolik (1968)} και Maria Perschy {Horror of the Zombies (1974)} μεταξύ άλλων] παραδίδουν ένα δυναμικό αποτέλεσμα.

Night of the Assassins (1974)
Χώρα Παραγωγής: Ισπανία.
Ο επιθεωρητής Bore [ο Vicente Roca του Horror Express (1972)] προσπαθεί να λύσει το μυστήριο που βρίσκετε πίσω από μια σειρά φόνων σε αυτό το μίγμα giallo και ιστορίας του Poe (The Cat and the Canary), από τον σεναριογράφο και σκηνοθέτη Jesus Franco [Vampiros lesbos (1971)], ο οποίος εμφανίζεται και μπροστά από την κάμερα, όπως και η μούσα του Lina Romay [Female Vampire (1973)] και ο εξαιρετικός Antonio Mayans [Zombie Lake (1981)].

The Black Cat (1981)
Χώρα Παραγωγής: Ιταλία.
Ο Robert Miles [ο Patrick Magee του The Masque of the Red Death (1964), ο οποίος κέρδισε τον ρόλο επειδή αυτός δεν κατέληξε στον Donald Pleasence και επειδή ο Peter Cushing τον αρνήθηκε] χρησιμοποιεί το κατοικίδιο του τίτλου για τα διαβολικά του σχέδια, σε αυτή τη ταινία του σκηνοθέτη Lucio Fulci [City of the Living Dead (1980)] με το all-star καστ [εμφανίζονται οι Mimsy Farmer {Four Flies on Grey Velvet (1971)}, David Warbeck {...E tu vivrai nel terrore! L'aldilà (1981)} και Al Cliver {Zombie (1979)} μεταξύ άλλων].

Revenge in the House of Usher (1982)
Χώρα Παραγωγής: Ισπανία & Γαλλία.
Άλλη μία ταινία του Jesus Franco που κυκλοφορεί σε άπειρες βερσιόν (για να διαλέξετε αυτή που σας ταιριάζει καλύτερα). Φυσικά πρωταγωνιστεί η Lina Romay, ο Antonio Mayans και ο Howard Vernon [The Awful Dr. Orlof (1962)].

The House of Usher (1989)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Σε αυτό το φιλμ του σκηνοθέτη Alan Birkinshaw [Ten Little Indians (1989)], η Molly McNulty [η Romy Windsor του Howling IV: The Original Nightmare (1988)] και ο Ryan [ο Rufus Swart του River of Death (1989)] πηγαίνουν στο σπίτι του θείου του δεύτερου [ο Oliver Reed του The Brood (1979)], όπου θα βρούνε τον αδερφό του [ο Donald Pleasence] τρελαμένο.

Two Evil Eyes (1990)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής & Ιταλία.
Δύο ιστορίες του Poe σκηνοθετούν (από μια ο καθένας) ο Dario Argento [Suspiria (1977)] και ο George A. Romero [Night of the Living Dead (1968)] με ένα all-star καστ το οποίο συμπεριλαμβάνει και τους Harvey Keitel [Reservoir Dogs (1992)], Tom Atkins [Halloween III: Season of the Witch (1982)] και Tom Savini [ο οποίος ήταν και ο special makeup effects supervisor].

The Haunting of Morella (1990)
Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Η γυναίκα του τίτλου [η Nicole Eggert του The Clan of the Cave Bear (1986)], κατηγορούμενη για μαγεία, οδηγείται στην πηρά. Ο Roger Corman, από τη θέση του παραγωγού αυτή τη φορά επιστρέφει στα έργα του Poe, βάζοντας στη καρέκλα του σκηνοθέτη τον άξιο Jim Wynorski [Chopping Mall (1986)].

Χρήστος Μουρούκης