1) Το σινεμά του «Τεο» (άσε τα sic ρε Θόδωρε) είναι συνειδητό και απευθύνεται περισσότερο στο μυαλό παρά στο συναίσθημα (αν και αυτό έχει ρόλο στις ταινίες του),ενώ του Αλέξη σφύζει από ζωντάνια, πάλλεται, ορμάει με φόρα και σε χτυπά σοκάροντας σε προσπαθώντας να αναδείξει τον πραγματικό εαυτό μας.
2) Το προφίλ του θαρραλέου διανοούμενου αριστερού ( που πραγματικά επάξια κερδίσθηκε ) από την μια και απ’ την άλλη ο παγανιστής περιθωριακός διανοούμενος.
3) Ο Αγγελόπουλος έχει πλήθος δημιουργημάτων στο ενεργητικό του, ενώ ο Δαμιανός έχει υπογράψει μόνο τρεις ταινίες. Τι μπορεί να αρέσει λοιπόν σε ένα θαυμαστή του «Τεό» (ας τον αναφέρουμε κι εμείς έτσι μπας και γίνει λιγότερο απρόσιτος) στο Δαμιανό; Μα ακριβώς το αντίθετο! Αυτός ο τρόπος παρουσίασης των αντιηρώων, τα σημεία που εστιάζει στην ιστορία του, οι ήρωες που επιλέγει (που δεν παρουσιάζονται ως σύμβολα).
Είναι ο καλύτερος τρόπος; Κατά τη γνώμη του γράφοντα όχι... Είναι αληθινός; Πέρα ως πέρα, μέχρι το μεδούλι της αλήθειας. Ως γνωστόν η αλήθεια ποτέ δεν έβλαψε κανένα... Εν έτι 1971 –μέσα στη χούντα δηλαδή- ο Δαμιανός σκηνοθετεί και παρουσιάζει την Ευδοκία. Για πολλούς θεωρείται η μεγαλύτερη στιγμή του ελληνικού σινεμά. Γιατί λοιπόν μια ερωτική ιστορία ενός επαγγελματία φαντάρου και μιας πόρνης συγκινεί τόσο; Ποιο πραγματικά σημείο ταύτισης μπορούμε να βρούμε με αυτούς τους χαρακτήρες; Ένας φαντάρος και μια πόρνη λοιπόν γνωρίζονται και ερωτεύονται . Η κοινωνική καταπίεση που θα υποστούν θα κάνει σμπαράλια τον έρωτά τους. Ο καθένας τους θα αντιδράσει με τον τρόπο του... Όλοι μας λίγο ή πολύ έχουμε βιώσει κάποιες φορές είτε οι επιθυμίες να μην είναι κοινωνικά συμβατές είτε οι πράξεις μας να μη γίνονται αποδεκτές από το περιβάλλον μας. Όλοι μας λίγο ή πολύ προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τα όνειρα μας, να ζήσουμε τη ζωή μας όπως πραγματικά θέλουμε. Ε λοιπόν ακόμα και αν εμείς έχουμε αυτό το δικαίωμα (λέμε τώρα) κάποιοι δεν το έχουν και αυτό είναι αλήθεια. Οι δυο κεντρικοί ήρωες (αλλά και ο περίγυρος τους) αποτελούν τέτοιες περιπτώσεις. Το γεγονός αυτό όμως δεν έχει μεγάλη σημασία στην προκειμένη περίπτωση μιας και η ταύτιση είναι συγκεκριμένη.
Η Ευδοκία είναι μια ταινία που πλυμμηρίζει από ιδέες, που τραβάει τα συναισθήματα μας στα άκρα. Η μη δυνατότητα έκφρασης και η κοινωνική καταπίεση, το εξουσιαστικό παιχνίδι του έρωτα, τα παιχνίδια με τις μικροαστικές αντιλήψεις περί λεβεντιάς, το πώς ένας άνθρωπος μπορεί να ξεπεράσει τα όριά του κ.ο.κ. Τρεις σκηνές ορόσημο στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου : 1)Το πασίγνωστο ζεϊμπέκικο του φαντάρου υπό τους ήχους του Μάνου Λοϊζου, 2) Η αποπομπή του φαντάρου και ο χαιρετισμός των συναδέλφων του, 3) Η φρικιαστική πράξη της Ευδοκίας με τα σπασμένα γυαλιά. Μόνο και μόνο για αυτές η ταινία θα μπορούσε να μείνει στην ιστορία. Όμως η σκηνοθετική και σεναριακή δεξιοτεχνία και δύναμη υποτάσσονται πλήρως στο δημιουργικό σκοπό. Και αυτός δεν είναι άλλος από ένα -σχεδόν αναρχικό- φόρο τιμής στους ανθρώπους, στον πόνο τους, στις δοκιμασίες τους, στις αντιδράσεις τους απέναντι στα ζητήματα, εν τέλει στην αλήθεια τους. Δυστυχώς όμως έξω από τη από τη γοητεία του βαθύτερου και απρόβλεπτου εαυτού μας το συμπονετικό χέρι που μας απλώνει δεν αρκεί. Αυτό δε μειώνει την αξία της ταινίας. Εκεί όμως βρίσκεται η αξία των δημιουργημάτων του «Τεό». Υ.Γ. 1: Νομίζουμε ότι δεν χρειάζεται να αναδείξουμε την αξία της ταινίας σε σχέση με την πορεία του ελληνικού σινεμά και την ιστορική περίοδο της κοινωνίας μας. Την θεωρούμε αυταπόδεικτη... Υ.Γ. 2: Ας ξαναδούμε λίγο τον τίτλο. Ειρωνικότατος ... Πρώτον λόγω του επαγγέλματος του κεντρικού χαρακτήρα και δεύτερον λόγω της κοινής αφετηρίας του τρόπου εξέτασης του ζητήματος και της ανάδειξης του –με όρους συναίσθησης- με τις θεοκρατικές αντιλήψεις...
Σάκης Ζέρβας
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου